[ĐIỂM DANH] các mốc khám thai quan trọng bà bầu cần biết

Các mốc khám thai quan trọng là yếu tố cần được quan tâm hàng đầu nhằm bảo vệ sức khoẻ của cả mẹ và bé. Việc đi khám thai đúng lịch sẽ giúp mẹ phát hiện kịp thời những bất thường trong giai đoạn mang thai. Dưới đây là các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu cần ghi nhớ.

1.Khám thai định kỳ là gì?

Mục đích của việc khám thai định kỳ là để theo sát quá trình phát triển của thai nhi, tìm ra và xử lý kịp thời những bất thường ở thai nhi hay thai phụ. Nhờ những lần khám thai mà mẹ bầu có thể hiểu rõ hơn về tình trạng phát triển của con mình, cũng như cách nuôi dưỡng và chăm sóc sức khoẻ của mẹ để có một thai kỳ khoẻ mạnh. Trong các mốc khám thai quan trọng, mẹ bầu sẽ được:

-Kiểm tra sức khoẻ chung

-Siêu âm thai

-Lấy một số mẫu xét nghiệm cần thiết ở các giải đoạn khác nhau của thai kỳ.

-Giải đáp thắc mắc và hướng dẫn cách bảo vệ tốt nhất cho thai kỳ.

Khám thai định kỳ có quan trọng không?

Khám thai định kỳ có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cả mẹ bầu và thai nhi:

-Giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về quá trình phát triển của thai nhi

-Làm các xét nghiệm cần thiết giúp tìm ra các bất thường ở thai nhi hoặc sức khoẻ của mẹ bầu để có cách giải quyết kịp thời.

-Giảm nguy cơ sảy thai

-Được bác sĩ hướng dẫn chế độ ăn uống cũng nư một số điều cần lưu ý để có một thai kỳ khoẻ mạnh.

Xem thêm: 6 dưỡng chất quan trọng trong giai đoạn mang thai

2.Các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu cần biết

*Khám thai lần đầu tiên: Tuần thứ 5-8

Đây là thời điểm quan trọng nhằm đánh giá tình hình sức khoẻ cơ bản của thai nhi. Khi thai nhi được 5-8 tuần, bà bầu nên đi khám thai lần đầu. Lần này, bác sĩ sẽ thực hiện các đánh giá như:

-Đo cân nặng, chiều cao để tính chỉ số BMI nhằm đánh giá cơ thể mẹ bầu có bị thừa cân, béo phì hay không. Nếu có, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách kiểm soát cân nặng khi mang thai để giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra.

-Có thể xét nghiệm máu về hormone Hcg trong các trường hợp siêu âm chưa rõ túi thai hoặc là siêu âm có biểu hiện thai bất thường. 

-Đo huyết áp biết thai phụ có bị cao huyết áp hay không và có biện pháp phòng ngừa nguy cơ bị tiền sản giật. 

-Siêu âm để kiểm tra vị trí phôi thai và tuổi thai nhằm kịp thời phát hiện các bất thường như thai ngoài tử cung… 

-Tính tuổi thai và ngày dự sinh của em bé dựa vào ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối. 

-Thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra một số bệnh sau: bệnh sởi, bệnh thủy đậu, viêm gan B, bệnh giang mai, HIV/AIDS, yếu tố Rh, nhóm máu,… 

Tại buổi khám này, bác sĩ sẽ tư vấn cho thai phụ cách bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết khi mang thai, tư vấn lối sống, dặn dò các loại thuốc và thực phẩm cần tránh trong thai kỳ,…

*Lần khám thứ 2: Tuần thứ 11 – 13 tuần 6 ngày

Khi thai được 10 – 14 tuần, bà bầu nên đi khám thai lần thứ 2 trong các mốc khám thai quan trọng. Lúc này, bác sĩ sẽ đo cân nặng, đo huyết áp, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và siêu âm để xem sức khỏe của mẹ và tình trạng phát triển của thai nhi.

Bác sĩ cũng sẽ thực hiện xét nghiệm Double test và siêu âm để kiểm tra các bất thường lớn có thể xảy ra ở tuổi thai này như: Thai vô sọ, thoát vị rốn, bang quang lớn…, đặc biệt là siêu âm đo độ mờ da gáy để xem thai nhi có nguy cơ bị Down (và một số bệnh bất thường về nhiễm sắc thể như bệnh Edward hoặc Patau) hay không. Nếu kết quả siêu âm đo độ mờ da gáy cho thấy thai nhi có nguy cơ cao mắc bệnh di truyền, bác sĩ sẽ tư vấn những xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán chính xác bệnh như : Xét nghiệm NIPT (xét nghiệm sàng lọc trước sinh không xâm lấn) hoặc sinh thiết gai nhau… Xét nghiệm NIPT có ưu điểm là không xâm lấn, an toàn cho thai nhi và có thể làm sớm từ tuần thứ 8 trở đi. NIPT được khuyến cáo chỉ định với các đối tượng có nguy cơ cao và thậm chí có thể là lựa chọn đầu tiên cho các mẹ bầu trong sàng lọc lệch bội ở quý 1.

*Lần khám thứ 3: Tuần thứ 16 – 22

Lần khám này nằm trong các mốc khám thai quan trọng nhất. Khi thai được 15 – 18 tuần, bà bầu nên đi khám thai lần thứ 3. Lúc này, bác sĩ sẽ tiếp tục kiểm tra các chỉ số thường quy như: cân nặng, huyết áp, siêu âm, xét nghiệm nước tiểu,…để xem sức khỏe của mẹ và tình trạng phát triển của thai nhi. Nếu chưa làm xét nghiệm Double test, bác sĩ sẽ tư vấn làm xét nghiệm Triple test, đây là loại xét nghiệm máu được làm trong khoảng từ tuần thứ 15 – 18) của thai kỳ. Các xét nghiệm này để sàng lọc các bệnh như ở quý 1 thai kì nhưng có độ nhạy thấp hơn so với Double test. 

Chọc ối: Nếu các xét nghiệm trước cho thấy thai nhi có nguy cơ mắc các dị tật bẩm sinh bác sĩ sẽ khuyến cáo làm xét nghiệm chọc ối vào khoảng giữa tuần thứ 15 đến 18 của thai kỳ. Thai phụ cũng cần biết là thủ thuật này có nguy cơ gây sảy thai nhưng với tỷ lệ khá thấp, chỉ khoảng dưới 1%.

*Lần khám thứ 4: Tuần thứ 22 – 28

Trong lần khám thứ 4 của các cột mốc khám thai định kỳ, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm sau: 

-Cân đo trọng lượng.

-Kiểm tra áp lực máu. 

-Khám thai: Đo khoảng cách từ đỉnh tử cung đến xương mu (gọi là đo chiều cao tử cung và chu vi bụng) để theo dõi tốc độ phát triển của thai nhi, nghe nhịp tim thai.

-Phân tích nước tiểu.

-Siêu âm phát hiện dị tật thai nhi. Bác sĩ sẽ yêu cầu siêu âm 4D để kiểm tra hình dạng thai nhi, phát hiện các bất thường (tim, chân tay, bụng, xương, não, cột sống, thận) và kiểm tra vị trí nhau thai, lượng nước ối. 

-Phát hiện đái tháo đường thai kỳ: Bằng phương pháp dung nạp glucose để sớm nhận biết đái tháo đường thai kỳ và can thiệp bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống và có thể sử dụng insulin. 

-Tiêm chủng uốn ván VAT mũi thứ nhất.

*Lần khám thứ 5: Tuần thứ 28 – 32

Trong quý 3 của thai kỳ, bác sĩ sẽ siêu âm phát hiện dị tật để kiểm tra các bất thường xuất hiện muộn của thai nhi như: Tắc đường tiêu hóa, giãn não thất, nhiễm trùng bọc thai, kiểm tra tim thai, ước lượng kích cỡ thai nhi, phân tích máu, phân tích nước tiểu để theo dõi tốc độ phát triển của thai nhi. Trong lần khám thai này, thai phụ sẽ được tiêm chủng uốn ván VAT mũi thứ 2.

*Lần khám thứ 6: Tuần thứ 32 – 34

Trong tuần thứ 32 – 34 của các mốc khám thai và xét nghiệm quan trọng, bác sĩ sẽ kiểm tra tim thai, ước lượng kích cỡ thai nhi, phân tích máu, phân tích nước tiểu, phân tích non-stress để theo dõi tốc độ phát triển của thai nhi.

Lần khám thứ 7: Tuần thứ 34 – 36

Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm tương tự ở lần kiểm tra thai thứ 6 để quan sát sự trưởng thành của thai và tình trạng sức khỏe của mẹ.

Lần khám thứ 8,9,10: Tuần thứ 36 – 39

Đây là các mốc khám thai quan trọng 3 tháng cuối, là giai đoạn then chốt vì thai phụ chuẩn bị bước vào quá trình đẻ. Ở giai đoạn này thai phụ sẽ phải khám thai hàng tuần 1 lần. Khi khám, bác sĩ sẽ thực hiện các kiểm tra thông thường như siêu âm, xét nghiệm máu để sẵn sàng cho cuộc sinh, nước tiểu, làm Non-stress test và kiểm tra cổ tử cung để theo sát thai kỳ.

Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm các xét nghiệm đánh giá khung xương chậu để xem thai phụ nên sinh thường hay sinh mổ. Bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn cho thai phụ cách nhận biết dấu hiệu sắp sinh để kịp thời nhập viện.

Làm Non stress test hay còn gọi là đo tim thai: dựa trên sự thay đổi của tim thai tương ứng với chuyển động của thai nhi. Ngoài ra, xét nghiệm còn giúp bác sĩ tìm hiểu xem thai nhi có đủ oxy hay không.

Trên đây là các mốc khám thai quan trọng mà bà bầu cần biết. Khám thai đúng lịch, đúng các mốc là yếu tố vô cùng quan trọng giúp mẹ bầu có thai kỳ khoẻ mạnh, em bé phát triển tốt.